Wat is stikstof?
“Hebben we het over stikstof, dan hebben we het over stikstofoxiden (NOX) en ammoniak (NH3)”, legt Arend de Wilde, adviseur ecologie bij ingenieursbureau RHDHV, uit. “Stikstofoxiden komen vooral vrij uit auto’s, vrachtwagens, graafmachines en industrie. Ammoniak wordt vooral uitgestoten door veehouderijen. Via de wind verspreiden stikstofdeeltjes zich in de wijde omgeving. Zo komen zij ook terecht in Natura2000-gebieden.”
Stikstof is een meststof
Arend: “Natura 2000-gebieden zijn natuurgebieden die worden beschermd via de Wet natuurbescherming. In die gebieden leven beschermde planten- en diersoorten. Veel planten groeien goed op een voedselarme grond. De mix aan planten is dan groot. Dit zorgt weer voor een groot aantal soorten insecten, vlinders, vogels. Stikstof is een meststof. Zij verzuurt bovendien de grond. Mineralen verdwijnen daardoor deels uit de bovenste laag van de bodem. Dat maakt hem minder geschikt voor veel planten (en daarmee dieren). De oorspronkelijke planten worden bovendien overwoekerd door enkele soorten die wel goed groeien op voedselrijke grond. Denk aan de brandnetel en de braamstruik. Zo krijgen we een instabiel en soortenarm ecosysteem. Dat is vatbaarder voor ziektes en plagen.”
Bouwprojecten maken tijdelijk stikstof
Arend: “Bij een bouw, zoals een dijkversterking, wordt allerlei materieel ingezet. Denk aan vrachtwagens, kranen, asfaltmachines. Deze hebben nu nog vaak verbrandingsmotoren die benzine of diesel gebruiken. Daarbij komt stikstof vrij. Dit is maar tijdelijk. Wanneer de dijk er ligt stopt deze uitstoot weer. De overheid stond deze tijdelijke uitstoot een tijd lang vergunningsvrij toe. Daar is nu verandering in gekomen. De ‘bouwvrijstelling stikstof’ is stopgezet. Wanneer een project meer dan een afgesproken hoeveelheid stikstof uitstoot moet ze een vergunning aanvragen.”
Verkleinen van stikstofuitstoot
Arend: “We willen niet dat ons project hierdoor vertraging op loopt. Daarom gaan we er alles aan doen om aan de regels van de vergunning te voldoen. We onderzoeken hoe we de uitstoot van stikstof kleiner kunnen maken door het gebruik van elektrisch materieel. Ook kijken we hoe we de huidige uitstoot van stikstof op onze eigen grond kleiner kunnen maken. Een voorbeeld is het stoppen van agrarisch gebruik van de dijk zelf of de grond daarnaast. Want bij agrarisch gebruik en beweiding komt stikstof vrij. Daarnaast kunnen we op zoek gaan naar partijen die (tijdelijk) hun uitstoot van stikstof willen verminderen. Daarmee zouden we hun uitstootrechten tijdelijk over kunnen nemen. Daardoor is er in totaal niet meer stikstof.”
Onzekerheid over de planning
Arend: “Het komen tot een oplossing is dus best een hele puzzel. De overheid zal ook regie willen hebben op de uitstootrechten die er zijn. Zij kan dan gaan bepalen welke projecten voorrang krijgen. Het belang van dijkversterking, de bescherming tegen het water, is voor ons allen heel duidelijk. In de komende tijd zal blijken of onze inzet en de prioritering door de overheid ervoor zullen zorgen dat we volgens planning door kunnen met dijkversterking Neder-Betuwe.”