Biodiversiteit en dijken

14-09-2021 1572 keer bekeken

Het gaat niet goed met de biodiversiteit in Nederland. Specialist waterkeringen Jaap Bronsveld en dijkbeheerder Wim Cornelissen vertellen hoe Waterschap Rivierenland de biodiversiteit op en rond de dijken stimuleert.

Wat is biodiversiteit?

J: Biodiversiteit is de verscheidenheid aan leven in een gebied. Het gaat dus niet alleen over bloemen, bomen en aaibare beestjes. Maar om het totaal aan alles wat leeft in een gebied, om de ecosystemen die daarbij horen en de werking daartussen. Het gaat helaas niet goed met de biodiversiteit. Planten en dieren hebben het zwaar. Het zijn er steeds minder, zowel in aantallen als in soorten. En dat is uiteindelijk ook niet goed voor ons, de mens.

Wat kan het waterschap daaraan doen?

J: Waterschappen kunnen een belangrijke rol spelen om de biodiversiteit te verbeteren of te behouden. Bijvoorbeeld door te zorgen voor gezond water in de sloot voor alles wat daaromheen groeit en leeft. Ook kan het waterschap de biodiversiteit verbeteren door de manier waarop ze de dijken onderhoudt en beheert.  En een dijkversterking geeft ook kansen voor meer soorten bloemen, planten en dieren.

Hoe kun je met dijkonderhoud de biodiversiteit verbeteren?

W: Door teveel stikstof gaat de biodiversiteit omlaag. De stikstof komt vanuit de lucht in het gras, met maaien krijg je die stikstof weer weg. Maar maaien op een verkeerd moment of met een verkeerde techniek, kan juist averechts werken. Daar letten we dus goed op. We maaien de dijk in fases, zodat de dijk langer in bloei staat. Soms slaan we zelfs een maaibeurt over als de hoeveelheid gras dat toestaat. Verder laten we het maaisel een paar dagen drogen, zodat zaden en insecten op de grond vallen. Daarna voeren we het af. Zo krijgt de toplaag minder voedingsstoffen (verschralen) en dat geeft kansen voor meer kruiden op de dijk.  
Ook brengen we het zaad van kruidenrijke taluds over naar taluds waar dit minder aan de orde is. En net als bij het maaien, snoeien doen we rijen bomen niet in één keer. We verdelen het snoeiwerk over een paar jaar.

Al deze maatregelen zijn gunstig voor de biodiversiteit en passen we deze bijvoorbeeld toe op het buitentalud van de dijk tussen het Amsterdam Rijnkanaal en IJzendoorn. En met succes.

Hoe vergoot je de biodiversiteit bij een dijkversterking?

J: Als je toch een sterkere dijk maakt, dan kun je die meteen aantrekkelijker maken voor verschillende planten en dieren.  Bij het dijkontwerp kun je rekening houden met beplanting en oevers die gunstig zijn voor dieren. Of door grond in een toplaag te gebruiken waar veel soorten zich thuis voelen. Het inzaaien van de grasmat met een kruidenmengsel dat meer soorten bevat dan de traditionele dijkenmengsels werkt ook.
W: En als die sterkere dijk er eenmaal ligt, gaan we die zo onderhouden, dat het gunstig is voor dieren en planten.

 

Tip: om deze video over gefaseerd  maaien in te zien, klik op de optie "derden inzien".

 

Cookie-instellingen